พะเยา มะขี้เบ้าแมงกุดจี่เบ้าของกินหาทานยาก1ปีมีครั้ง
วันที่ 16 ธ.ค 67 ผู้สื่อข่าวรายงานว่าชาวบ้านจำไก่ ที่เลี้ยงควายตามป่าห้วยดีหมี ต.บ้านถ้ำ อ.ดอกคำใต้ จ.พะเยา ออกหาขุดมะขี้เบ้าหรือแมงกุดจี่เบ้า เป็นของกินของคนภาคเหนือและภาคอีสานที่หาทานยากและไม่ค่อยจะพบเจอแล้ว มะขี้เบ้าจะมีลักษณะเป็นก้อนกลมขนาดประมาณลูกเทนนิส ซึ่งแมงกุดจี่ตัวเมียจะไข่ใส่มูลสัตว์และปั้นมูลวัวหรือมูลควายผสมกับดินปั้นเป็นก้อนกลม ๆ คนท้องถิ่นทางอีสานและภาคเหนือเรียดกมะขี้เบ้า มักนิยมนำมาปรุงอาหาร หรือทำน้ำพริก ปัจจุบันนี้หาได้ยาก เพราะไม่ค่อยมีหมดไปตามสมัย เพราะวัวควายน้อยลง
นายไพจิต ทะเสนฮด ชาวบ้านเลี้ยงควายบ้านจำไก่ที่ทุกเช้าต้องนำควายออกไปเลี้ยงตามป่าบริเวณห้วยดีหมี เล่าว่า ช่วงนี้มะขี้เบ้าหรือแมงกุดจี่เบ้าได้พักตัวเป็นตัวอ่อนในก้อนดินที่มีขนาดเท่าลูกเทนนิสและผังอยู่ในดินที่วัวควายถ่ายมูลทิ้งไว้ซึ่งช่วงนี้จะเป็นตัวอ่อนลักษณะเหมือนด้วงกว่าง สามารถทานได้มักนิยมนำมาตำน้ำพริกหรือมาแกงกับยอดผักหละ (ชะอม) นับว่าเป็นอาหารจานเด็ดของคนภาคเหนือที่จะหาทานยากแล้ว และในช่วงมกราคม-กุมภาพันธ์ ตัวอ่อนในมะขี้เบ้าก็จะกลายเป็นแมงกุดจี่้เต็มวัย ก็จะออกผสมพันธุ์แล้วจะบินไปหากองขี้ควายที่ใหม่ ๆ สด ๆ เพื่อเป็นแหล่งอาหารและวางไข่เป็นวงจรชีวิตซึ่งชาวบ้านจะออกหาขุดมาทำอาหารกินและมะขี้เบ้าปัจจุบันจะหายากแล้ว 1 ปีจะมีเพียงครั้งเดียวเท่านั้น